Ebeveynler için Rehber

9
Çok dillilik hakkında ilginç olgular

1

Çok dillilik hakkında bazı olgular

  • Dünyadaki çocukların çoğu açısından çok dilli olarak büyümek, gündelik hayatlarının bir parçası.
  • Avrupa Birliği'nin (AB) resmi dil sayısı 24. Buna rağmen Avrupa genelinde en az 200 dil daha konuşuluyor (Undehn, 2023 — Goethe Enstitüsü).
  • Dünyanın geri kalanındaki ülkelerde çok sayıda resmi dil ve azınlık dili mevcut. Örneğin Zimbabwe'nin 16 resmi dili var. 1.000'in üzerinde lehçenin konuşulduğu Hindistan'daysa konuşulan dil sayısı 100'ü geçiyor. Bunlardan 23'ü - ki İngilizce de bunlardan biri - resmi dil olarak kabul ediliyor.
  • AB'nin hedeflerinden biri de çok dilliliği Avrupa'nın tamamında yerleşik bir hâle getirmek. Bundan hareketle çok dillilik resmi olarak destekleniyor, her vatandaşın en az 2 ya da 3 dil konuşması isteniyor (Avrupa Komisyonu 2017).
2

Avusturya'ya dair olgular:

  • 2023 yılında, Avusturya dışında doğmuş olanların genel nüfus içindeki oranı %21,7 idi. Viyana'da bu oran %39,3'ü buluyor (Österreichische Integrationsfonds / Avusturya Entegrasyon Fonu, 2023).
  • 2021 yılında Avusturya'daki ilkokul öğrencilerinin %26,9'unun aile dili Almanca değildi (Österreichische Integrationsfonds / Avusturya Entegrasyon Fonu, 2023).
3

Almanya'ya dair olgular:

  • 2017 yılında, altı yaş altındaki tüm çocukların %20,2'si evde Almanca konuşmuyordu (Geis-Thöne, 2022).
  • 2019 yılında, okul dilinin nispeten az bilindiği ailelerden gelen 3-4 yaşındaki çocukların yalnızca %65,3'ü anaokuluna gitti (Geis-Thöne, 2022).
  • 2022 yılında, Almanya'da 14 yaş altındaki çocukların %21'i evde birden fazla dil konuşuyordu (Geis-Thöne, 2022).
  • Hanelerin %15'inde başka dillerin yanı sıra evde Almanca konuşuluyor ya da hiç Almanca konuşulmuyor (Destatis, 2022).
  • Almancanın yanı sıra en çok konuşulan diller, Türkçe, Rusça, Arapça, Lehçe ve İngilizce (Destatis, 2022).
4

Litvanya'ya dair olgular:

  • Litvanya halkının büyük bir kısmı iki dilli ya da çok dilli. Vatandaşların %90'ı birden fazla dili konuşabiliyor ve anlayabiliyor. En yaygın yabancı diller, Rusça (ana dili Rusça olmayanların yaklaşık %86'sı Rusça konuşabiliyor) ve İngilizce (Litvanya nüfusunun %70'i İngilizce konuşabiliyor). Ancak bu durum değişiyor: Rusça konuşabilenlerin sayısı giderek azalırken giderek daha fazla insan İngilizce konuşuyor.
  • Uzun yıllar boyunca, göçmenlerin çoğu geri dönen Litvanya vatandaşlarıydı (%82). 2022'den bu yana, yeni göçmenlerin çoğu AB üyesi dışındaki ülkelerin vatandaşları (%84).
  • Litvanya dışında doğmuş olanların genel nüfus içindeki oranı %6. 2022'nin başında Litvanyalılar ülkenin daimi nüfusunun %85,1'ini, Polonyalılar %6,6'sını, Ruslar %5,1'ini oluşturuyor, kalan %3,2 ise başka milletlerden oluşuyordu. Litvanya vatandaşı olmayan kişilerin çoğunluğunun aile dili Litvanca'dan farklı bir dil.
  • 2022-2023'te, okul çağındaki çocukların neredeyse %10,6'sı eğitim dilinin Litvanca olmadığı ortaokullara gitmiş (Rusça, Lehçe ya da başka bir dildeki) ve bazıları devlet dili olarak Litvanca ile ilk kez karşılaşmıştır.
  • Öte yandan, Litvanyalı olmayan bazı aileler, Litvanyalı azınlıklar ve yeni göçmenler, çocuklarını Litvanya okullarında eğitmeyi tercih ediyor. Litvanya'ya yeniden göç eden Litvanyalı göçmen aileler de çocuklarını Litvanya okullarına gönderiyor. Bu çocukların Litvanca dil yeterlilik düzeyleri, büyük farklılıklar gösteriyor.
5

Polonya'ya dair olgular:

  • Yakın bir zamana kadar Polonya temel olarak tek dilli bir ülkeydi. Polonya'nın 2004 yılında AB'ne katılmasını takiben ülkeye gerçekleşen göçler, ülkeden gerçekleşen göçler ve kültürlerarası evlilikler bu durumu yavaş yavaş değiştirdi. Etnik azınlıkların hakları tanındı.
  • Okul ortamında göçmen ve çok dilli ailelerden gelen öğrencilerin sayısı, 2009'da 9.610 iken bu sayı 2019'da 51.363'e yükseldi (NIK, 2020). Bu sayılara, Polonya'ya dönen Polonyalı göçmen ailelerin çocukları da dâhil.
  • 2022'den bu yana 1.879.000 Ukraynalı mülteci öğrenci, Polonya okullarına ve anaokullarına kabul edildi (samorzad.infor.pl, 2023).
  • Lehçe dışında en çok konuşulan diller Ukraynaca, Belarusça, Almanca, Rusça ve Vietnamca (GUS [Devlet İstatistik Dairesi], 2020).
6

Slovenya'ya dair olgular:

  • 2023 yılında, Slovenya dışında doğmuş ilkokul öğrencilerinin oranı %9 idi.
  • Slovence dışında en yaygın ana diller Sırp-Hırvatça, Arnavutça, Makedonca, Macarca ve İtalyanca.
Edebiyat
  • De Houwer, A. (2015). Integration und Interkulturalität in Kindertagesstätten und in Kindergärten: Die Rolle der Umgebungssprache für das Wohlbefinden von Kleinkindern. In: E. Reichert-Garschhammer, C. Kieferle, M. Wertfein & F. Becker-Stoll (Hrsg.): Inklusion und Partizipation – Vielfalt als Chance und Anspruch (S. 113-125). Göttingen: Vandenboeck & Ruprecht.
  • Dintsioudi, A., Krankenhagen, J. (2020). Mehrsprachigkeit in der KiTa von Anfang an gut begleiten. nifbe-Beiträge zur Professionalisierung Nr. 12. Osnabrück: nifbe.
  • Feierabend, S., Plankenhorn, T. & Rathgeb, T. (2015). miniKIM 2014. Kleinkinder und Medien. Basisuntersuchung zum Medienumgang 2- bis 5-Jähriger in Deutschland. Stuttgart: Medien pädagogischer Forschungsverbund Südwest.
  • Panagiotopoulou, A. (2016). Mehrsprachigkeit in der Kindheit. Perspektiven für die frühpädagogische Praxis. In: Deutsches Jugendinstitut e.V. (Hrsg.): Weiterbildungsinitiative Frühpädagogische Fachkräfte (Wiff-Expertise Nr. 46). München: DJI.
  • Tracy, R. (2008). Wie Kinder Sprache lernen. Und wie wir sie dabei unterstützen können. Tübingen: Narr Francke Attempo Verlag.
  • Woerfel, T. (2022). Mehrsprachigkeit in Kita und Schule. Köln: Mercator-Institut für Sprachförderung und Deutsch als Zweitsprache.
  • Bialystock, E. (2001). Bilingualism in development: Language, literacy and cognition. New York, NJ: Cambridge University Press.
  • Bialystock, E., Majumber, S. & Martin, M.M. (2003): Developing phonological awareness: Is there a bilingual advantage? Applied Psycholinguistics, 24(1), 27-44.
  • Byers-Heinlein, K., Burns T.C. & Werker, J.F. (2010). The Roots of Bilingualism in Newborns. Psychological Science, 21(3), 343-348.
  • Garcia, O. (2009). Bilingual education in the 21st century: A global perspective. West Sussex, UK: Wiley- Blackwell.
  • Gogolin, I. (2012). First language and second language learning. In: J.A. Banks (Ed.): The Encyclopedia of Diversity in Education (p. 915- 918). Thousand Oaks, CA & London: Sage Publication.
  • Mampe, B., Friederici, A.D., Christophe, A. & Wermke, K. (2009). Newborn's cry melody is shaped by their native language. Current Biology, 19(23), 1994-1997.
  • Zurer Pearson, B. (2008). Raising a bilingual child. A step-by-step guide for parents. NY: Living Language.